Ponadnormatywny transport zbiorników i silosów – jak go sprawnie i bezpiecznie organizować?

Na przewoźnika ładunków ponadgabarytowych czekają różne wyzwania. Jednym z nich jest transport zbiorników i silosów. Zlecenia tego typu mogą być dość wymagające ze względu na kształt, rozmiar i wagę ładunku. Ich załadunek i rozładunek bywa czasochłonny i może być dość skomplikowany. Sytuacja staje się zaś jeszcze bardziej skomplikowana, gdy w grę wchodzą duże odległości i międzynarodowy transport ponadgabarytowy takich obiektów.

Doświadczony przewoźnik i z takimi zleceniami sobie jednak poradzi. W jaki sposób? I czym wyróżnia się ta nisza przewozów niskopodwoziowych?

Transport silosów i zbiorników – ładunek ponadgabarytowy o specjalnym charakterze

Zbiorniki i silosy nie są towarem przewożonym powszechnie. To elementy infrastruktury o specjalistycznym charakterze. Służą do magazynowania materiałów sypkich i płynnych, zazwyczaj w dużych wolumenach. Składowane mogą w nich być na przykład:

• paliwa i źródła energii: olej opałowy, olej napędowy, gaz LPG, ropa naftowa, benzyna, węgiel, pellet, trociny, zrębki
• materiały i surowce budowlane: gips, cement, kruszywa, asfalt, bitum
• substancje chemiczne: barwniki, sadza techniczna, gazy ciekłe i sprężone (np. tlen czy azot), nawozy, dodatki do paliw, granulaty, proszki chemiczne
• produkty żywnościowe: ziarna zbóż, mąka, cukier, nasiona roślin, oleje jadalne, mleko, czekolada, napoje i soki, piwa i wina, kiszonki i pasze dla zwierząt
• materiały niebezpieczne i żrąco-trujące: kwasy (np. siarkowy, solny, azotowy), mazut, metanol i etanol, alkohole, fenole, rozpuszczalniki, odpady łatwopalne

Oprócz tego silosy i zbiorniki są stosowane w produkcji (np. zbiorniki fermentacyjne czy zbiorniki na potrzeby przemysłu kosmetycznego). Obiekty te są wykorzystywane w różnych gałęziach gospodarki – od przemysłu spożywczego, przez budownictwo i energetykę, po przemysł chemiczny i farmaceutyczny. Z tego względu mają różne parametry. Inaczej musi być przechowywane zboże lub mąka, a inaczej gips czy benzyna.

Silosy i zbiorniki w transporcie – aspekty do uwzględnienia

Dla przewoźnika oznacza to przede wszystkim, że zlecenia na transport zbiorników i silosów mogą się między sobą diametralnie różnić. Transport zbiornika paliwowego na budowę stacji benzynowej będzie wyzwaniem o zupełnie innym charakterze niż transport kotła warzelnego do piwa czy elewatora na zboże. Obiekty te będą się różnić średnicą, długością i wysokością (od kilku do nawet kilkudziesięciu metrów) oraz wagą i kształtem, a nawet materiałem z jakiego są wykonane (często jest to stal, ale mogą to też być tworzywa sztuczne). Niektóre mogą być wykonane na specjalne zamówienie, co może oznaczać niestandardowe rozmiary.

Istnieją silosy o dennicach stożkowych, koszowych czy elipsoidalnych. Niektóre są na podporach, inne stawia się bezpośrednio na podłożu lub zakopuje pod ziemią. Bywają wyposażane w podesty i balustrady oraz drabiny. Mogą być ustawione płasko na podłożu lub pionowo. To wszystko wpływa nie tylko na dobór odpowiedniej floty i sprzętu, czy załadunek i rozładunek, ale i na wyznaczenie trasy przejazdu oraz związaną z tym logistykę.

Warto mieć świadomość tego, że silosy mogą być niebezpieczne. Każdego roku ktoś ginie lub zostaje ranny w czasie wypełniania lub prac konserwatorskich związanych z silosami. W branży transportowej z tego typu obiektami również należy być ostrożnym. Złe zabezpieczenie silosów na przyczepie niskopodwoziowej może mieć poważne konsekwencje dla życia, zdrowia i mienia osób zaangażowanych w transport. Nie tylko zresztą dla nich, ale i dla osób postronnych.

Należy podkreślić, że znaczenie ma także bezpieczeństwo samego ładunku. Silos lub zbiornik nie może ulec uszkodzeniu w czasie transportu. Oczywiście, każdy ładunek ponadgabarytowy należy traktować z ostrożnością. Okrągły, cylindryczny kształt zbiorników i silosów sprawia jednak dodatkowe trudności w obsłudze tego typu zleceń.

Niskopodwoziowy transport zbiorników i silosów – dobre przygotowanie logistyczne

Choć silosy i zbiorniki nie należą do ładunków przewożonych rutynowo, zlecenia tego typu nie są też bardzo rzadkie. Zapotrzebowanie na transport silosów i zbiorników pochodzi przede wszystkim ze strony podmiotów przemysłowych, aczkolwiek zdarzają się też klienci indywidualni. Wszystko zależy od przeznaczenia silosu lub zbiornika.

Kto zleca i co wysyła – zbiorniki i silosy w przewozach krajowych i międzynarodowych

Zleceniodawcami mogą być przedsiębiorcy, którzy budują lub rozbudowują swoje zakłady produkcyjne, zwłaszcza w sektorze przemysłu chemicznego. Punktem docelowym mogą też być magazyny, zakłady energetyki cieplnej, placówki medyczne, stacje paliwowe, rolnicy i hodowcy. Transport mogą zlecać producenci zbiorników, korzystający z usług firm zewnętrznych do dostarczania swoich produktów do klienta. Nie należy też zapominać o takich sytuacjach, w których zbiornik już jest w danym miejscu i zleceniodawcy nie chodzi o to, by go przywieźć i rozładować od producenta, a odebrać i przetransportować na przykład do miejsca utylizacji lub do innego zakładu. Może tak być w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa lub jego modernizacji.

Warto podkreślić, że nie wszystkie zlecenia na transport silosów i zbiorników mają ponadgabarytowy charakter. Przykładem mogą tu być chociażby zbiorniki na szambo. Modele o pojemności 2 metrów sześciennych (2000L) mają około dwóch metrów długości i nieco ponad metr średnicy. Nie są to duże wartości. Z kolei modele o pojemności 12 metrów sześciennych (12000L) mogą mieć około siedmiu metrów długości i półtora metra średnicy. To już zbiornik sporych rozmiarów, ale wciąż daleko mu do przekroczenia dopuszczalnych norm.

Zgodnie z polskim prawem ponadgabarytowy charakter mają transporty o długości większej niż 18,75 m (w przypadku zespołów pojazdów), 16,5 m (w przypadku naczep), 2,55 m szerokości, 4 m wysokości i masie całkowitej ponad 42 tony. Tu przykładem może być silos zbożowy o pojemności użytecznej 40 metrów sześciennych, średnicy 3 m, wysokości całkowitej ponad 11 m oraz masie całkowitej około 16,5 tony. Wystarczy bowiem, aby tylko jeden parametr był przekroczony, aby transport został uznany za ponadgabarytowy. Przy transporcie zagranicę warto pamiętać, że w innych krajach mogą obowiązywać nieco inne przepisy i uwarunkowania.

Sprawna i skuteczna organizacja transportu silosów i zbiorników

Planując transport silosów i zbiorników należy zatem wziąć pod uwagę zarówno sam rodzaj ładunku, jak i warunki panujące w miejscu załadunku i rozładunku. Jest to kluczowe dla doboru odpowiedniego środku transportu. Doświadczony przewoźnik wie, jaka przyczepa niskopodwoziowa będzie najlepsza w danym przypadku. Wie, jaki sprzęt dźwigowy trzeba będzie zorganizować oraz czy będzie potrzebny pilotaż. Będzie też wiedział, jak wyznaczyć optymalną trasę, jak zabezpieczyć ładunek, jak zorganizować demontaż konstrukcji, a także jakich formalności należy dochować.

W ekstremalnych przypadkach planowanie i organizacja transportu zbiorników i silosów może zająć nawet rok przygotowań. Przewozy ponadgabarytowe to złożone operacje i w przypadku obiektów o wyjątkowo dużych wymiarach są one po prostu czasochłonne. Nie chodzi jednak tylko i wyłącznie o wyznaczanie trasy, dobór sprzętu, delegowanie personelu, zapewnienie pilotażu i tym podobne kwestie. Rzecz dotyczy także pozwoleń i załatwiania wszelkich formalności administracyjnych.

Nawet jeśli przewoźnik fizycznie mógłby szybko zorganizować dany transport, czasem musi czekać na uzyskanie wymaganych zgód i wydanie dokumentów, nie będąc w stanie przyspieszyć realizacji zlecenia, zwłaszcza gdy w grę wchodzi transport intermodalny (np. z wykorzystaniem transportu rzecznego lub morskiego) oraz transport międzynarodowy, w tym tranzyt przez kilka różnych krajów (w różnych państwach mogą obowiązywać różne normy). Oczywiście, wiele zleceń można przeprowadzić w krótszym czasie, ale każdy transport – ponadnormatywny lub standardowy – musi być dobrze zaplanowany i przygotowany.

Załadunek, transport i rozładunek silosów i zbiorników na przyczepie niskopodwoziowej

Organizacja transportu zbiorników i silosów wymaga wyspecjalizowanego sprzętu, doświadczonego personelu oraz profesjonalnych metod pracy. Ze względu na stopień skomplikowania tego typu operacji, przewoźnik musi wykazać się fachowością i starannością w przygotowywaniu tego rodzaju przedsięwzięcia. Szczególnie liczy się efektywność i bezpieczeństwo przewozów.

Transport silosów i zbiorników – specyfika załadunku i rozładunku

Silosy i zbiorniki nie są obiektami łatwymi do załadunku i rozładunku ze względu na kształt, wagę i rozmiary. Duże problemy może sprawiać już sam demontaż i przygotowanie obiektu do transportu. O ile w przypadku silosów i zbiorników ustawionych poziomo na ziemi nie jest to aż tak duży problem, to z silosami wieżowymi i innymi pionowo ustawionymi zbiornikami rzecz ta jest bardziej złożona. Najpierw bowiem trzeba znaleźć sposób, aby taki obiekt bezpiecznie pochylić, a potem ułożyć go na przyczepie niskopodwoziowej.

Dlatego też do załadunku wykorzystuje się sprzęt dźwigowy. Musi w nim działać doświadczony operator, który z należytą ostrożnością, przy współpracy innych członków zespołu, może umieścić konstrukcję na samochodzie. Warto przy tym podkreślić, że silosy i zbiorniki nie dysponują własnym napędem. W tym kontekście transport wielu różnych maszyn, na przykład transport koparek czy transport kombajnów, jest łatwiejszy do zorganizowania. Od pracy operatora (lub operatorów, bo czasem konieczne jest wykorzystanie więcej niż jednego dźwigu) wiele zatem zależy, tym bardziej, że silosy i zbiorniki są stosunkowo wrażliwe na uszkodzenia.

Zarówno załadunek, jak i rozładunek, silosów i zbiorników trzeba z tego względu przeprowadzać powoli. Są to operacje czasochłonne, ale liczy się tu bezpieczeństwo ładunku. Na czas transportu należy go zresztą odpowiednio zabezpieczyć, do czego służą specjalne podpory, łańcuchy, pasy, kliny, materiały izolujące. Zdarza się, że na czas transportu należy zapewnić dodatkowe wzmocnienie konstrukcji. Dodatkowe utrudnienia sprawia oczywiście przeładunek na inny środek transportu w czasie realizacji zlecenia.

Warto dodać, że istnieją przewoźne silosy mobilne. Łatwo je ustawić, a do ich transportu wykorzystuje się ciężarówki z systemami hydraulicznymi specjalnie przystosowanymi do załadunku i transportu obiektu. Wystarczy wówczas podjechać do silosu, uruchomić system i zaczepić się w odpowiednich miejscach i opuścić konstrukcję na pokład. Niestety, z wieloma wielkogabarytowymi zbiornikami i silosami załadunek i rozładunek ma bardziej złożony charakter.

Silosy i zbiorniki w transporcie niskopodwoziowym – warunki przewozu

Jeśli etap transportu zbiorników i silosów został dobrze przygotowany, operacja przemieszczenia mienia nie powinna nastręczać wielu kłopotów. Odpowiednie przygotowanie logistyczne jest tu jednak niezbędne.

Przewoźnik musi zadbać o wszelkie pozwolenia, listy przewozowe i inne dokumenty do transportu, które mogą być potrzebne na trasie. Sam transport powinien być ubezpieczony. W razie potrzeby powinna mu towarzyszyć eskorta. Czasem jest to zwykły pilotaż, ale bywa, że trzeba nawiązać współpracę z policją. Jeśli organizowany jest międzynarodowy transport ponadgabarytowy, może być też konieczny kontakt ze służbami celnymi. Auta i sprzęt wykorzystywany do przewozu powinny być sprawne i mieć wymagane certyfikacje. Przewoźnik ładunku ponadgabarytowego też może być skontrolowany przez uprawnione organa w czasie transportu, więc nie można sobie pozwolić na niezgodności z przepisami.

W przypadku największych ładunków należy się oczywiście liczyć z koniecznością modyfikacji trasy, np. demontażu świateł. Nawet na tak proste działania, jak podniesienie okablowania, trzeba być jednak przygotowanym. To zaś ze względu na to, że silosy i zbiorniki mogą być dość szerokie i wysokie ze względu na swą średnicę. Trzeba też pamiętać o wiaduktach, trasach kolejowych i innych potencjalnych przeszkodach.

Koszty transportu zbiorników i silosów mogą być dość wysokie. Wiąże się to z koniecznością wynajmu i użycia specjalistycznego sprzętu. Istotne są także koszty paliwa, koszty wynagrodzenia personelu, a także inne opłaty związane z organizacją transportu. Wszystko jednak zależy od charakteru samego ładunku i zlecenia – rozmiarów i wagi obiektu, miejsca załadunku i rozładunku, etc. Ważne jest, by firma przewozowa zapewniała nie tylko szybką realizację zlecenia i atrakcyjną cenę, ale i dysponowała niezbędnym sprzętem i gwarantowała bezpieczeństwo całej operacji.

Zlecenia na transport silosem – przewóz materiałów sypkich i płynnych

Na marginesie warto dodać, że w branży transportowej można spotkać się z określeniem: transport silosami. W tym wypadku nie chodzi jednak o przewozy ponadgabarytowe czy niskopodwoziowe, a o transport materiałów sypkich silosami – specjalnie przystosowanymi naczepami z zamontowanym na nich zbiornikiem. To osobna nisza z osobnymi wyzwaniami. Materiały sypkie mogą np. ulegać zawilgacaniu. Mogą się również zbrylać (tak jak proszki i produkty chemiczne). W produktach spożywczych (choćby kawa, ziarno, ryż, mąka, cukier) może dochodzić do rozwoju pleśni i grzybów. Materiały niebezpieczne mogą z kolei stanowić – na przykład – zagrożenie pożarowe oraz zagrożenie środowiskowe. Ich przewóz jest objęty pewnymi ograniczeniami i wymaga posiadania specjalnych zezwoleń.

Transport silosem – tak jak transport silosów – wymaga odpowiedniego planowania tras i logistycznego przygotowania. Tu także należy pilnować przestrzegania przepisów prawa, m.in. tych odnośnie dopuszczalnej ładowności. Trzeba zwracać uwagę na równomierne rozłożenie nacisku na osie pojazdu i prawidłowe zabezpieczenie ładunku. O ile jednak transport silosami służy do przewozu materiałów sypkich, tak ponadgabarytowy i niskopodwoziowy transport silosów jest wykorzystywany do przewozu zbiorników, w których materiały te są składowane. Warto zauważyć, że czasem klient pragnie przewieźć wypełniony silos lub zbiornik bez konieczności jego rozładowywania. Może to jednak rodzić wiele dodatkowych problemów natury logistycznej.